Onder de Spaanse zon

Eerste toeristen
Al in de jaren twintig filmen Nederlanders hun vakantie in Spanje. Idyllische dorpjes, rustieke stranden, exotische bloemen en planten, spannende stierengevechten en genieten van de zon. Vakantie is dan nog lang niet voor iedereen weggelegd en al helemaal niet in het buitenland. Vakantie begint als onbetaald verlof, pas na de Tweede Wereldoorlog krijgen veel Nederlanders bovenop betaald verlof een extra vakantietoeslag.

Langzaamaan weten Nederlanders hun angst voor anders eten, voor pech langs de weg en andere talen te overwinnen. Vanaf eind jaren zestig worden de Spaanse kusten volgebouwd en in de jaren zeventig komt de eerste golf massatoeristen.

Olijfolie
Spanje is niet alleen in de zomer populair onder Nederlanders. Begin jaren zeventig trekken Nederlanders al naar Spanje om daar te overwinteren. Lachen om het weerbericht in Nederland, gezellig samen met andere landgenoten en vooral geen gekke culinaire uitstapjes.

Zo stelt een vrouw die op het punt staat om voor twee maanden naar Spanje te vertrekken in het programma Dagje Ouder in 1970: “Nou, ik ben niet van plan om olijfolie te gebruiken, want we hopen daar gezond te blijven.”

Criminaliteit
De oudere overwinteraars zien ook de lage prijzen als groot voordeel van Spanje, maar enkele jaren later komt daar verandering in. In 1985 wordt er in het programma Aktua flink geklaagd over Spanje: mensen die al jaren dezelfde vakantie boeken, zijn opeens honderden guldens duurder uit.

Volgens een NIPO-onderzoek uit 1989 gaan er minder Nederlanders naar Spanje door de te hoge prijzen, gedaalde service, slechte infrastructuur, groeiende criminaliteit en achtergebleven voorzieningen op kleine vakantieluchthavens.

Poel des verderfs
Maar bij gebrek aan oudere vakantiegangers, zijn er altijd nog de jongeren die ondertussen de Spaanse costa’s hebben omarmd als favoriete ‘poel des verderfs’. Klagen gezinnen met kinderen en stelletjes in 1986 nog tegen Konsumentenman Frits Bom over de helse busrit naar Spanje met een gemiddelde reistijd van vijfentwintig uur, jongeren laten zich hier niet door tegenhouden...

De feestende, zuipende en zich misdragende jongeren zorgen begin jaren 2000 voor een imagoprobleem voor Spanje, maar toch is het altijd een populair vakantieland gebleven onder Nederlanders.

De afgelopen jaren hebben landen als Tunesië, Turkije, Egypte en Griekenland minder verdiend aan Nederlandse toeristen volgens het Centraal Bureau voor Statistiek, onder meer door aanslagen waarbij toeristen omkwamen. En welke landen profiteren daarvan? Frankrijk en Spanje.